STACJA VIII 

"SKAŁY i SKAMIENIAŁOŚCI" 

stacja 8MENU 8:

STACJA VIII 

"SKAŁY I SKAMIENIAŁOŚCI"
8 - MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA

WSKAZÓWKI
Do wykonania zadania będziesz potrzebować nóż i ocet.
Rozdaj karty pracy. Dzieci wykonują zadanie "Rozpoznajemy skały". Przeczytaj głośno polecenie. Poproś uczniów, by pracując postępowali zgodnie z instrukcją zamieszczoną w karcie. Kontroluj pracę. Jeśli uczniowie zgodnie z tabelą wzorcową będą chcieli sprawdzić, czy skała da się zarysować nożem, zarysuj ją Ty. Nie dopuszczaj do niebezpiecznych zachowań. Uwaga! Do polecenia 3 potrzebny będzie ocet oraz kawałek piaskowca i granitu.. Jeśli nie masz zaufania do uczniów sama polej octem odłamki skalne. Po zakończeniu pracy sprawdź poprawność odpowiedzi. Na zakończenie wskazane byłoby pokazanie uczniom innych skał wymienionych w tabeli wzorcowej tj. granitu i piaskowca, aby pokazać różnice. Ciekawe może być dla uczniów polanie tych skał wodą, zaobserwują bowiem zupełnie inne zachowanie materiału w zetknięciu z kwasem. Czas na wykonanie zadania to 15 minut.

UZUPEŁNIONA KARTA PRACY - BADANIE SKAŁ

1.  Rozpoznaj skałę z kamieniołomu, wykonując poniższe polecenia:
a)   podnieś kawałek skały,
b)   przyjrzyj się jej dokładnie, a zaobserwowane cechy wpisz w pustą tabelę,
c)   porównaj cechy twojej skały z tabelą wzorcową i wpisz jej nazwę do uzupełnianej tabeli

TABELA WZORCOWA

Nazwa skały

Skała lita,
zwięzła,
luźna

Składa się z
jednego lub
więcej minerałów

Barwa

Inne cechy np. ciężar, twardość, połysk

granit

lita

wiele minerałów

różne kolory minerałów

ciężki, twardy

wapień

lita

jeden rodzaj minerału

biała lub szara

daje się zarysować nożem

piasek

luźna

jeden rodzaj minerału

biała, żółta

drobne ziarna

piaskowiec

lita

jeden rodzaj
minerału +
lepiszcze

biała, brunatna, ceglasta, szara

szorstki w dotyku,
rozkruszony daje
ziarna piasku

glina

zwięzła

dwa minerały (piasek, ił)

żółta

po namoczeniu staje się plastyczna

żwir

luźna

wiele minerałów

różne kolory

grube zaokrąglone oprychy skał

zwięzła

jeden minerał

żółty, szary, siny

po namoczeniu staje
się plastyczny i gładki
w dotyku

TABELA DO UZUPEŁNIENIA:

Skała lita,
zwięzła,
luźna

Składa się z jednego lub
więcej minerałów

Barwa

Inne cechy np.
ciężar, twardość,
połysk,
plastyczność

Nazwa skały

LITA

JEDEN
RODZAJ
MINERAŁU

BIAŁA, SZARA

NP. DAJE SIĘ
ZARYSOWAĆ
NOŻEM

WAPIEŃ

2.  Napisz, do jakich celów wykorzystuje się tę skałę -
ODP. W BUDOWNICTWIE, JAKO BUDULEC (KAMIEŃ), NA WAPNO PALONE, GASZONE, DO MALOWANIA ŚCIAN, DO DEZYNFEKCJI, DO ZAPRAWY MURARSKIEJ, ITP.

3.  Polej znaleziony kawałek skały oraz kamienie, które pokaże Ci nauczyciel octem. Opisz jak zachowują się te skały przy zetknięciu z kwasem
WAPIEŃ PIENI SIĘ, PONIEWAŻ ZACHODZI REAKCJA, W WYNIKU KTÓREJ WYDZIELA SIĘ MIN. DWUTLENEK WĘGLA; PIASKOWIEC I GRANIT NIE REAGUJĄ Z KWASEM.

4. Na terenie zewnętrznych murów zamku w Korzkwi znajdziemy liczne jurajskie skamieniałości, a także te najbardziej charakterystyczne - amonity. Dawni właściciele budując różne fortyfikacje na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej wykorzystywali jako budulec naturalnie tu zalegający wapień, między innymi z zachowanymi w nim skamieniałościami. Pokazując zdjęcie lub opisując amonit ( wyglądem przypomina rogi baranie), można poprosić uczniów, aby odnaleźli amonity na murach zamkowych. Proszę uważać na wąski pas ziemi wokół murów, w niektórych miejscach  jest niebezpiecznie, aby dzieci szły same. Pierwsze okazy można zobaczyć już na lewo od bramy głównej i wejścia do hotelu.
Krótkie pochodzenie amonitów - na terenie dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej około 150  milionów lat temu, w erze mezozoicznej w okresie jury było  ciepłe morze, w którym żyły różne organizmy, także zwierzęta zwane amonitami. Ich wapienne szkielety opadając na dno morza budowały pokłady dzisiejszego wapienia wraz z innymi organizmami. Na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej najczęściej można spotkać gąbki, a amonity należą do rzadszych okazów.
Skamieniałość to - znajdujący się w skale szczątek organizmu lub jego ślad. Jest to albo szkielet zewnętrzny czy wewnętrzny : skorupy, muszle, kości, łuski, zęby, albo odlew czy odcisk wewnętrznych komór organizmu albo całego ciała np. roślin.

góra

STACJA VIII

"SKAŁY I SKAMIENIAŁOŚCI"
8-KARTA PRACY DLA UCZNIA

Na wykonanie zadania masz 15 minut.

BADANIE SKAŁ
1. Rozpoznaj skałę z kamieniołomu, wykonując poniższe polecenia:
d)   podnieś kawałek skały,
e)   przyjrzyj się jej dokładnie, a zaobserwowane cechy wpisz w pustą tabelę,
f)   porównaj cechy twojej skały z tabelą wzorcową i wpisz jej nazwę do uzupełnianej tabeli

TABELA DO UZUPEŁNIENIA:

Skała lita,
zwięzła,
luźna

Składa się z jednego lub
więcej minerałów

Barwa

Inne cechy np.
ciężar, twardość,
połysk,
plastyczność

Nazwa skały

 

 

 

 

 

2.   Napisz, do jakich celów wykorzystuje się tę skałę
............................
............................
............................

3.   Polej znaleziony kawałek skały oraz kamienie, które pokaże Ci nauczyciel octem. Poniżej opisz jak zachowują się te skały przy zetknięciu z kwasem.
............................
............................
............................

4.Jeśli znalazłeś okaz amonita, spróbuj napisać w paru zdaniach, dlaczego spotykamy go najczęściej w skałach wapiennych?
Co to jest skamieniałość?

góra